De betekenis van hoofd

In mijn bijdrage van gisteren, Hoofd van het gezin, schreef ik al dat er twee bijbelteksten zijn waarin het woord hoofd figuurlijk gebruikt wordt met betrekking tot de man. De traditionale uitleg is dat hoofd hier betekent: iemand die de leiding heeft.
Het Griekse woord voor hoofd is kephale. De letterlijke betekenis voor dit woord is gewoon hoofd. Een gezaghebbende Grieks-Engelse lexicon, Liddell and Scott, geeft onder andere de volgende betekenissen (voor het leesgemak heb ik direct een vertaalslag naar het Nederlands gemaakt.)

Hoofd van mens of beest; van hoofd tot voet; het hoofd als edelste deel, als omschrijving van de hele persoon; leven; in vervloekingen, "het kome op mijn hoofd"; in het meervoud, bron van een rivier; in het algemeen bron of oorsprong; beginpunt.

Een heel scala aan betekenissen dus. Opvallend afwezig is de betekenis van leider!

Je zult begrijpen dat er heel wat discussie over deze term is. Theologen die in de patriarchale traditie staan, proberen te beargumenteren dat kephale wel degelijk leider kan betekenen. Theologen die een egalitaire insteek hebben zoeken de betekenis van kephale meer in de richting van bron/oorsprong.

Een lexicon (woordenboek) is natuurlijk een goed hulpmiddel bij het vaststellen van de betekenis van een woord. Maar er zijn meer redenen om aan te nemen dat kephale niet de betekenis van leider heeft (met name niet in de genoemde teksten). Wordt vervolgd...

:<O~~~~~

hoofd als bron