Critici van de hermeneutiek van de verlossende tendens hebben het
bezwaar naar voren gebracht dat de methode van de verlossende tendens
een ultieme ethiek probeert te ontwikkelen die verder gaat dan de
ethiek die we in de Bijbel vinden. Dit is echter een misvatting van de methode.
We kunnen de Bijbelse voorschriften indelen volgens een meerlagenmodel. Iedere laag vertegenwoordigt dan een bepaalde graad van abstractie.
| Heb uw naaste lief als uzelf. | Matteüs 22:39 | zeer abstract, context-onafhankelijk, ultieme ethiek |
| Onze enige verplichting was dat we de armen ondersteunden, en dat is ook precies waarvoor ik mij heb ingezet. | Galaten 2:10 | minder abstract, meer concreet |
| Wanneer je de graanoogst binnenhaalt, oogst dan niet tot aan de rand van de akker en raap wat blijft liggen niet bijeen. | Leviticus 19:9 | zeer concreet, context-afhankelijk, praktische toepassing |
De laatste tekst is een voorschrift voor het volk Israël is een zeer specifieke (agraïsche) setting in een bepaalde tijd. Dit voorschrift is niet meer toepasbaar in onze tijd en cultuur. We moeten een stap omhoog op de ladder en komen uit bij de zorg voor de armen. Van daaruit kunnen we weer een stap omlaag om een concrete toepassing te zoeken, die in onze eigen tijd en cultuur past. (Bijvoorbeeld voedselbanken.)
Zorg voor de armen is weer specifieker (en concreter) dan je naaste liefhebben, want dat omvat veel meer dan alleen zorg voor de armen. Je naaste liefhebben is ook uit te werken in een meer concrete toepassing als er geen armen zijn.
De ultieme ethiek verandert dus niet en ontwikkelt zich niet. Maar bij de hermeneutiek van de verlossende tendens komt de praktische uitwerking wel steeds dichter bij de bedoelingen van de ultieme ethiek. Uiteindelijk wordt zelfs de maatschappij hervormd, zodat met b.v. komt tot afschaffing van slavernij.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten