dinsdag 9 mei 2006

Het haar van Paulus

Vervolg op: Hoofdbedekking, gewoonte of niet?

Op de site A Commentary on 1 Corinthians 11:2-16 door Norman E. Anderson vond ik een interessante aantekening. In noot 26 bij vers 14 schrijft Norman:
Bedenk dat Paulus, toen hij in Korinte was, zeer waarschijnlijk lang haar heeft gehad (dat lijkt af te leiden uit Handelingen 18:18; vergelijk Numeri 6:18.)
Nu hoeft het kaalscheren van je hoofd op zich niet te betekenen dat je haar voorheen lang was. Maar omdat er bij staat dat Paulus aan een gelofte gebonden was is het best mogelijk dat hij hiervoor (dus gedurende zijn tijd in Korinte) zijn haar niet mocht knippen.
Heeft Paulus dan wellicht lang haar gehad?
Als dat het geval is geweest, dan is het des te vreemder dat hij later lijkt te schrijven dat het voor mannen een schande is om lang haar te hebben...
Hoe meer ik nadenk over over deze verzen, hoe minder waarschijnlijk ik de traditionele vertaling vind. De vertaling van William Welty is veel logischer.

In een comment bij Head covering? Keep your hair on! schrijft Suzanne McCarthy bovendien:
Persoonlijk vraag ik me af hoe Paulus kon stellen dat de besnijdenis er niet meer toe deed, maar dat de lengte van je haar er wel toe deed. Dat is gewoon het accent verleggen van het ene uiterlijke rituele voorschrift naar het andere.

maandag 1 mei 2006

Zwijgende vrouwen (3)

Vervolg op: Zwijgende vrouwen (2)

Vrouwen moeten gedurende uw samenkomsten zwijgen. Ze mogen niet spreken, maar moeten ondergeschikt blijven, zoals ook in de wet staat. Als ze iets willen leren, moeten ze het thuis aan hun man vragen, want het is een schande voor een vrouw als ze tijdens een samenkomst spreekt. (1 Korintiërs 14:34-35 NBV)
Het gedeelte waar deze tekst in staat (1 Korintiërs 14) gaat over profetie en klanktaal, of, als we het breder bekijken, over orde in de samenkomst. Wat er in de samenkomst gebeurt moet nut hebben (vers 6-9), het moet opouwend zijn (vers 12, 26) en begrijpelijk (vers 19). Ook geeft Paulus aanwijzingen voor een ordelijk verloop (vers 27-31).
want God is niet een God van wanorde maar van vrede. Zo is het in alle gemeenten van de heiligen. (1 Korintiërs 14:33 NBV)
Alles moet op gepaste wijze en in goede orde gebeuren. (1 Korintiërs 14:40 NBV)
Er zijn in dit gedeelte nog twee andere groepen die moeten zwijgen:

  • de klanktaalsprekers, als er geen uitleg is (vers 28.)
  • de profeet, als een andere profeet iets te zeggen heeft (vers 30.)
Het is dus zeer waarschijnlijk, dat het zwijgen van de vrouwen ook te maken heeft met de orde in de samenkomst. Te meer omdat in vers 26 nog gezegd wordt dat ieder iets bij kan dragen aan de samenkomsten, als het maar opbouwend is. Merk op dat hier geen enkel onderscheid tussen mannen en vrouwen gemaakt wordt!

Het is heel waarschijnlijk dat het hier gaat om vrouwen die het onderwijs niet begrepen en met hun vragen de samenkomst verstoorden. Het was in die tijd heel normaal dat er tijdens een lezing vragen gesteld werden, behalve door degenen die niet voldoende verstand van zaken hadden. De beginnelingen moesten zwijgen.
Vrouwen waren in die tijd niet onderwezen. Paulus is er overigens wel voorstander van dat daar verandering in komt, want als zij iets willen leren is dat prima! Ze mogen door hun lage kennisniveau niet de samenkomsten verstoren, maar het is een goede zaak als zij thuis onderwezen worden.

Zwijgende vrouwen (2)

Vervolg op: Zwijgende vrouwen (1)

Vrouwen moeten gedurende uw samenkomsten zwijgen. Ze mogen niet spreken, maar moeten ondergeschikt blijven, zoals ook in de wet staat. Als ze iets willen leren, moeten ze het thuis aan hun man vragen, want het is een schande voor een vrouw als ze tijdens een samenkomst spreekt. Heeft het woord van God zich soms verspreid vanuit uw gemeente? Of heeft het enkel u bereikt? (1 Korintiërs 14:34-36 NBV)
In zijn boek Beyond Sex Roles gaat Gilbert Bilezikian in op deze tekst. Hij bespreekt het gebruik van een woord van slechts één letter (η) in deze brief. (In Waarom geen vrouwen? gaat David Hamilton hier ook op in.)
Als Paulus een voorafgaande bewering wil weerleggen, dan begint hij vaak met dit woordje. Het wordt de retorische eta genoemd. Het zou vertaald kunnen worden met Wat? of met Onzin!

Dit zou dan betekenen dat Paulus eerst zijn tegenstanders citeert en dit daarna in krachtige bewoordingen weerlegt. Dit past goed bij andere gedeelten in deze brief waar dit woordje ook gebruikt wordt.
De verzen zouden dan als volgt weergegeven kunnen worden:
"[Uw] vrouwen moeten gedurende uw samenkomsten zwijgen. Het is niet toegestaan dat ze spreken, maar ze moeten zich onderwerpen, zoals ook in de wet staat. Als ze iets willen leren, moeten ze het thuis aan hun man vragen, want het is schandelijk als vrouwen in de samenkomst spreken."
Onzin! Is het woord van God soms van jullie uitgegaan? Wat? Heeft het alleen jullie bereikt?
Het cursieve gedeelte is dan het citaat van Paulus' tegenstanders. De vetgedrukte woorden zijn de vertaling van de retorische eta. (Traditioneel wordt dit woordje met of vertaald of het wordt weggelaten in de vertaling.)
De wet, waar de tegenstanders naar verwijzen, is niet het oude testament (we hebben al gezien dat er niet een dergelijk verbod bestaat.) Het gaat hier dan om de menselijke traditie waar met een zeker gezag aan toekent.

Maar ook als het hier niet om een citaat van tegenstanders gaat, dan zijn er nog voldoende redenen om dit gedeelte niet als verbod op prekende vrouwen te zien...

Zwijgende vrouwen (1)

Vervolg op: Prekende vrouwen
Vrouwen moeten gedurende uw samenkomsten zwijgen. Ze mogen niet spreken, maar moeten ondergeschikt blijven, zoals ook in de wet staat. Als ze iets willen leren, moeten ze het thuis aan hun man vragen, want het is een schande voor een vrouw als ze tijdens een samenkomst spreekt. (1 Korintiërs 14:34-35 NBV)
Er zijn een aantal vreemde zaken aan deze tekst.
  1. Sommige handschriften (de vroege Westerse teksttraditie) hebben deze verzen niet op deze plaats staan, maar pas na vers 40.
    Dit is de enige plaats in de geschriften van Paulus waar kopiisten de volgorde van zijn betoog veranderd hebben.
  2. Vers 36 lijkt natuurlijk te volgen op vers 33:
    33 want God is niet een God van wanorde maar van vrede. Zo is het in alle gemeenten van de heiligen, 36 of heeft het woord van God zich soms verspreid vanuit uw gemeente? Of heeft het enkel u bereikt?
    In de NBV is het woordje of aan het begin van vers 36 weggelaten, waarschijnlijk in verband met een natuurlijker verloop van het Nederlands. Maar als de verzen 34 en 35 weggelaten worden, dan past het woordje of prima.
    Met een dergelijke conclusie sluit ook 1 Kor. 11:16 het voorgaande af:
    Iemand die meent zo eigenzinnig te moeten zijn af te wijken van wat ik zeg, dient te bedenken dat wij noch de gemeenten van God een ander gebruik kennen.
  3. Paulus doet in vers 34 een beroep op de wet. Als het Nieuwe Testament naar de wet verwijst, dan wordt over het algemeen verwezen naar de thora, de eerste vijf boeken van het Oude Testament. Er is echter een probleem. Er staat nergens in de wet dat vrouwen niet mogen spreken in samenkomsten, of dat ze ondergeschikt moeten blijven! Trouwens, in het hele Oude Testament zal je tevergeefs naar een dergelijk gebod zoeken...
Deze merkwaardigheden en het feit dat deze verzen 1 Kor. 11:5 tegenspreken doen sommige wetenschappers tot de conclusie komen dat deze verzen niet door Paulus geschreven zijn. We zouden dan te maken hebben met een latere toevoeging aan de bijbeltekst.

Het grote probleem met deze conclusie is dat er geen handschriften zijn, die deze verzen weglaten. Daarom vind ik deze verklaring persoonlijk minder geloofwaardig.
Binnenkort meer over deze verzen.

Suzanne's Bookshelf

Ik ben uitgenodigd om mee te bloggen op Suzanne's Bookshelf. In de eerste instantie zal ik daar Engelse bewerkingen van posts op EquaMusic publiceren.

I've been invited to particiblog on Suzanne's Bookshelf. At first I will publish English translations of some of my EquaMusic topics there.